Od kilku lat przepisy prawa budowlanego pozwalają zalegalizować obiekt budowlany wzniesiony bez wymaganego pozwolenia na budowę, jeśli:
- nie narusza on przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym, a zwłaszcza ustaleń planu miejscowego oraz
- przepisów prawa budowlanego lub
- naruszenia są tego rodzaju, że jest możliwe doprowadzenie budynku do stanu zgodnego z prawem.
Konieczne jest w takim wypadku przedstawienie dokumentów świadczących o tym, że istnieje możliwość legalizacji, to znaczy zaświadczenia organu właściwego w sprawach ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu o zgodności obiektu z ustaleniami planu miejscowego oraz dokumentów takich, jakie są wymagane przy uzyskaniu pozwolenia na budowę. Organ nadzoru budowlanego przed wydaniem decyzji „legalizacyjnej” bada:
- zgodność projektu zagospodarowania działki z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami planu miejscowego,
- kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń,
- wykonanie projektu przez osobę mającą wymagane uprawnienia budowlane oraz w drodze postanowienia ustala wysokość opłaty legalizacyjnej, która jest praktycznie karą za samowolę budowlaną.
Opłata legalizacyjna wynosi pięćdziesięciokrotność opłaty ustalanej w wypadku stwierdzenia odstępstw od zatwierdzonego projektu w czasie obowiązkowej kontroli po zakończeniu budowy. Jej wysokość jest uzależniona od kategorii obiektów i ich wielkości (kategorie obiektów oraz współczynniki kategorii i wielkości obiektów zostały określone w ustawie).
Decyzja legalizacyjna nakłada również na inwestora obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Trzeba jednak pamiętać o tym, że nie istnieje automatyczna legalizacja. Jest ona możliwa jedynie w stosunku do obiektów, które zostały wybudowane w sposób umożliwiający doprowadzenie ich do stanu zgodnego z prawem, i po uzyskaniu pozytywnej decyzji organu nadzoru budowlanego.
Przykład: Za samowolną rozbudowę, budowę, odbudowę, nadbudowę oraz przebudowę domu jednorodzinnego: 2 ×1 × (50×500 zł) = 50 000 zł.
na podstawie murator.pl