TRAGICZNY SYLWESTER

Nowosielce w okresie międzywojennym zamieszkiwali oprócz Polaków również Rusini i Żydzi. Społeczności te żyły w zgodzie i przyjaźni. Była cerkiew grecko-katolicka, kościół rzymsko- katolicki , Dom Ludowy Polski i Ukraiński i szkoły dla Polaków i Rusinów. Należeliśmy do powiatu sanockiego i woj. lwowskiego. 9 września 1939 r. wkroczyli do naszej wsi okupanci niemieccy, który utworzył tzw. Generalną Gubernię po rzekę San, a pozostała część powiatu przypadła Sowietom, którzy napadli 17 września na Polskę! Okres okupacji niemieckiej trwał do 9 sierpnia 1944 r. kiedy wkroczyły do nas wojska sowieckie. Mieszkańcom nakazano ewakuację ze względu na działania frontowe do Grabownicy i Niebocka, gdyż na górach od strony wzniesienia Wysokie okopali się Niemcy, a w lesie od strony Strachociny nacierały wojska radzieckie. Kilkakrotnie wieś przechodziła z rąk do rąk, lecz w końcu Niemców wyparto. Jednak gehenna mieszkańców nie zakończyła się, ponieważ w lipcu 1945r. przeprowadzono repatriację Ukraińców do Czortkowa na Ukrainę. Ilość mieszkańców zmniejszyła się o połowę w porównaniu ze stanem z 1939r. Z 29 na 30 grudnia 1945 r. miała miejsce ogromna tragedia. Uśpiona i bezbronna wieś została okrążona przez bandy UPA i spalona. W czasie tej tragicznej nocy zamordowano 17 mieszkańców Nowosielce. Kilka dni wcześniej przyjechało wojsko i urząd bezpieczeństwa wewnętrznego rozkazując zdawanie broni i rozwiązując miejscową samoobronę. Mieszkańcy obawiając się spalenia organizowali wcześniej całonocne warty. Sygnałem do palenia było wysadzenie stacji kolejowej ok. północy. Banderowcy spalili prawie 200 gospodarstw czyli 80% majątku. Zginęli ludzie, spaliły się konie, krowy, drób. Jęk, płacz, trzask i terkot karabinów oraz zewsząd gryzący dym. A działo się to kilka kilometrów od Sanoka. W Pisarowcach i Długiem były posterunki milicji. Wojsko przyjechało pooglądać zgliszcza ok. 9 rano. W archiwach ukryte są zapewne dziwne okoliczności zniszczenia niejednej polskiej wsi! W ściśle tajnej instrukcji KC PPR nr 1/ 26 / 45- Z wydanej w 1945r. zalecono: „Broń Ukraińców jest skierowana wyłącznie przeciw faszystom z AK. W porozumieniu z NKWD nie dopuszczać, aby wojsko lub milicja interweniowały w tym kierunku. Działać przy tym bardzo ostrożnie.” Kolejnym potwierdzeniem jest fakt braku interwencji przy ataku UPA na Odrzechową. Interwencja nastąpiła i rozkaz wydano kiedy bezpiece doniesiono, że oddział Żubryda jest w Odrzechowej i natychmiast wysłano 5 czołgów i ponad 100 żołnierzy! Historia zmieszana z polityką jest tak zawiła i trudna jak losy Polski. Dzięki inicjatywom mieszkańców Nowosielce mogły się dźwignąć podobnie jak ponad 3 wieki wcześniej, kiedy w 1624 tatarskie hordy spustoszyły tę wieś niemal doszczętnie, podobnie jak i potop szwedzki, czy też wojska Rakoczego. Narody, które tracą swoją pamięć historyczną stają się niewolnikami, a największy z rodu Słowian Jan Paweł II apelował, aby zachować pamięć i tożsamość . W ostatnim dniu roku kalendarzowego, już od wielu lat w naszym kościele parafialnym za dusze pomordowanych w tę tragiczną noc mieszkańców Nowosielec, odprawiana jest msza święta.

/md/